Wat als je weet dat bewegen helpt,
maar het toch niet lukt?
Bewegen is gezond, dat weten we allemaal. Maar voor wie worstelt met somberheid, angst of burn-outklachten, voelt zelfs een kleine wandeling soms als een onmogelijke opgave. Juist dán, wanneer beweging het meest zou kunnen helpen, blokkeert iets van binnen. Hoe komt dat en wat helpt dan wél?
De paradox van weten en niet doen
Voor mensen met psychische klachten wordt regelmatig bewegen vaak aangeraden. Het verbetert stemming, verlaagt stress, helpt bij slaap en geeft ritme aan de dag. Toch is het voor veel mensen geen kwestie van “gewoon doen”:
“Ik wist echt wel dat een wandeling me zou helpen,” zegt Linda (39), die kampt met depressieve klachten. “Maar ik voelde me zo uitgeput dat zelfs m’n jas aandoen al te veel was.”
Deze ervaring is herkenbaar voor velen. Het brein dat lijdt onder stress, angst of somberheid, werkt anders: motivatie verdwijnt, initiatiefkracht daalt, en de wereld voelt zwaarder dan hij is. In plaats van beweging komt er stilstand, wat het probleem vervolgens versterkt.
Waarom lukt het niet?
Bij mentale klachten worden bepaalde hersengebieden, zoals de prefrontale cortex, die verantwoordelijk is voor plannen en initiatief nemen, minder actief. Tegelijkertijd nemen hersengebieden die gevaren en ongemak signaleren juist de overhand. Bewegen voelt dan als een risico, terwijl stilzitten veiligheid lijkt te bieden1.
Daarnaast spelen overtuigingen een rol. Wie denkt dat hij eerst motivatie moet voelen voordat hij kan bewegen, blijft wachten. Terwijl motivatie vaak pas ná actie komt.
Wat helpt dan wél?
De oplossing ligt niet in ‘jezelf dwingen’, maar in begrip en kleine stappen. Begeleiding op maat zoals via platforms als Move4Vitality speelt hierin een cruciale rol. Door een combinatie van persoonlijke ondersteuning, haalbare beweegdoelen en begeleiding wordt de drempel verlaagd.
“We starten soms met letterlijk één minuut wandelen per dag,” vertelt beweegprofessional Roelof van der Westen. “Niet omdat dat al ‘voldoende beweging’ is, maar omdat het iemand het gevoel geeft: ik kán iets doen. Daaruit groeit langzaam vertrouwen en ritme.”
De rol van maatwerk en verbinding
Veel mensen ervaren schaamte over hun inactiviteit. Daarom is het belangrijk dat begeleiding oordeelloos en afgestemd is. Een platform als Move4Vitality werkt met professionals die niet alleen naar het lichaam, maar ook naar het mentale aspect kijken: ze bieden geen streng sportschema, maar een flexibele herstelroute.
Ook groepsbeweging of digitale beweegmaatjes kunnen helpen; zo wordt sociale verbinding een vaste bijwerking van het bewegen. Voor sommigen is het makkelijker om een ander te helpen (bijvoorbeeld door samen te wandelen) dan om voor zichzelf in actie te komen.
Van weten naar voelen
Het is belangrijk om te erkennen: als het niet lukt om te bewegen, ligt dat niet aan luiheid of onwil. Er zijn vaak hele logische, psychologische redenen voor. Maar er is ook hoop. Want met begrip, juiste begeleiding en mini-stapjes is verandering wél mogelijk.
“Ik begon met vijf minuten buiten zitten,” zegt Geertje (63). “Nu wandel ik drie keer per week. Niet omdat ik me altijd gemotiveerd voel, maar omdat ik heb ervaren: dit helpt míj. En ik gun mezelf dat.”
Meer weten over begeleiding op maat bij bewegen en mentale klachten? Kijk op Move4Vitality.nl of neem contact op met je zorgverlener.
Benieuwd hoe het werkt? Bekijk dan onderstaande video
Bron:
1 Disner, S. G., Beevers, C. G., Haigh, E. A., & Beck, A. T. (2011). Neural mechanisms of the cognitive model of depression. Nature Reviews Neuroscience, 12, 467–477. https://doi.org/10.1038/nrn3027. Verkregen van: https://www.nature.com/articles/nrn3027