3MDR
Een effectieve behandelmethode voor PTSS?
Angst dat je ieder moment op een mijn kan lopen of dat je op een bermbom kan rijden, slapeloosheid, nachtmerries en stemmingswisselingen. Allemaal symptomen van PTSS, Posttraumatische Stressstoornis. 3 tot 4% van de militairen die in conflictgebieden hebben gediend lijden eraan.
Er zijn verschillende psychotherapieën waarmee PTSS kan worden behandeld. In de praktijk blijkt echter dat een deel van de patiënten met PTSS geen of onvoldoende baat heeft bij de huidige behandelingen. Dit zien we onder andere in de behandeling van veteranen. Een verklaring hiervoor is dat deze veteranen niet in staat waren in contact te komen met hun emoties/gevoelens gekoppeld aan hun herinneringen, wat van invloed is op de effectiviteit van psychotraumabehandelingen. Om deze vermijding te verbreken is er bij het Militair Revalidatie Centrum in Doorn, onder leiding van Prof. Dr. Kol-arts Eric Vermetten, in 2010 gestart met een experimentele behandeling voor PTSS, 3MDR.
Vanwege positieve resultaten met deze behandeling is Stichting Centrum ’45 in 2014 gestart met wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van 3MDR-behandelingen bij veteranen die onvoldoende gebaat bleken bij de huidige behandelingen van posttraumatische stressstoornissen. Psychologe Marieke van Gelderen gaat medio 2019 promoveren op dit onderzoek. De data van de onderzoeken van afgelopen 3-4 jaar zullen in 2018 verwerkt en gepubliceerd gaan worden. Zie ook pag. 120 van het verslag van het jaarlijkse congres van de International Society for Traumatic Stress Studies (ISTSS).
Meer over de behandeling
3DMR staat voor Multi-modular Motion-assisted Memory Desensitisation and Reconsolidation en is vorm van psychotherapie met elementen van virtual reality, beweging en muziek. De patiënt zoekt zelf beelden uit die om hem heen geprojecteerd worden. Op die manier loopt hij zijn eigen traumatische herinnering binnen. En dat kan een heftige confrontatie worden. Deze setting is er juist ook op gericht om de herinnering(en) aan de traumatische gebeurtenis zo goed mogelijk te helpen oproepen, evenals de hieraan gekoppelde emoties. Om deze koppeling vervolgens middels de principes vanuit de EMDR te kunnen aanpakken. De behandelaar heeft hierbij een coachende rol en staat naast de te behandelen persoon, stelt vragen en begeleidt hem.
Wat is de functie van de loopband?
- Studies hebben aangetoond dat rustig wandelen associatief denken stimuleert wat herinneringen helpt oproepen. En die herinneringen oproepen is een essentieel onderdeel van de 3MDR behandeling.
- Door het lopen komt een stof vrij die de geheugenreconsolidatie stimuleert, en daarmee helpt beweging om de ingrijpende herinnering sneller minder levendig te maken waardoor PTSS klachten afnemen.
- Deelnemers lopen letterlijk richting de foto die hun doet denken aan de traumatische ervaring. Veronderstelt wordt dat zelf naar deze ervaring toelopen een positiever effect heeft dan er voor weg te (willen) lopen omdat het een gevoel van controle en overwinning kan geven. Ik heb het zelf gedaan en het is me gelukt!
- Tot slot vraagt lopen ook enige coördinatie, en daarmee vormt het een middel om de persoon in het Hier en Nu te houden. Een van de klachten bij PTSS is het ervaren van herbelevingen. In een herbeleving krijgt iemand het gevoel dat hij of zij de ingrijpende gebeurtenis opnieuw meemaakt, alsof het in het Hier en Nu is. Nu is het in de 3MDR behandeling wel de bedoeling om de herinnering en de bijbehorende emoties opnieuw op te roepen, maar niet dat iemand last krijg van herbelevingen. Het lopen op de band helpt hier dus bij.
Ook voor niet-veteranen geschikt?
In de toekomst wil men de therapie mogelijk ook gebruiken voor politieagenten, ambulancepersoneel of vluchtelingen met traumatische ervaringen. Daarvoor is Karlijn Schöls (promovenda en psycholoog) vanaf 2016 gestart met een 4-jarig onderzoek naar de effectiviteit van 3MDR. Zij gaat de behandeling onderzoeken bij mensen die vanwege hun werk een PTSS hebben opgelopen en hier nog niet eerder voor zijn behandeld. Deze studie richt zich meer op hulpverleners in het algemeen, zoals militairen, politie, brandweer, ambulancepersoneel of SEH medewerkers.
Nederland is voortrekker
Nederland heeft een voortrekkersrol in deze experimentele behandelmethode. Inmiddels hebben diverse andere landen interesse getoond en zijn vervolgens ook gestart met vergelijkbare onderzoeken, onder andere in Wales, Israël, Canada en Amerika. (Deelnemers die betrokken zijn in het 3MDR consortium zijn: Cardiff (Wales), Tel Aviv (Israël), Ottowa (Canada), San Diego en Washington (USA).
Meer informatie
- 3MDR – Door visuele confrontatie spanning verminderen
- Bekijk de video op Nieuwe behandelmethode voor militairen met PTSS lijkt succesvol van EenVandaag.
- 3MDR opzet in Canada.
- Artikel in de Volkskrant over veelbelovende 3MDR behandeling.
- GGZ Nederland: Innovatie uitgelicht: 3 MDR, innovatie in traumabehandeling.
- Sophie in de mentale kreukels in gesprek over 3MDR bij Centrum ’45.
- Even snel trauma’s wissen, een artikel van wetenschapsjournaliste Niki Korteweg over de werking en toepassingsgebieden van EMDR.
Positieve effecten van sporten bij Posttraumatisch Stressstoornis (PTSS) - Military Motion-assisted Memory Desensitization and Reprocessing (3MDR): a novel treatment for PTSD – proof of concept.
Mert, A., & Vermetten, E. (2011). Journal of CyberTherapy and Rehabilitation, 4(2). - The effect of Military Motion-assisted Memory Desensitization and Reprocessing Treatment on the symptoms of combat-related Posttraumatic Stress Disorder: First preliminary results
Vermetten, E., Meijer, L., van der Wurff, P., & Mert, A. (2013). . Annual Review of Cybertherapy and Telemedicine, 125-127.