Waardoor is sporten goed bij stress- en burn-outklachten?

De positieve effecten van bewegen op (chronische) stress kan onder meer verklaard worden door

• de toename van endorfine – het snelst werkende anti-stress hormoon – en verbetering van het endorfinesysteem door sporten en
• de toename van de productie van BDNF, oftewel brain-derived neurotrophic factor.
  Hieronder volgt een uitgebreidere uitleg over het achterliggende verklaringsmechanisme bij DBNF.

Wat zijn de gevolgen van chronische stress op de hersenen
en wat is het effect van sporten op BDNF en onze hersenen?

In bovenstaand animatiefilmpje wordt heel duidelijk uitgelegd welke negatieve effecten chronische stress heeft op je brein.
Bij chronische stress stijgt o.a. de productie van cortisol via onderstaand schema, met negatieve gevolgen voor de werking van de hippocampus.

De hippocampus heeft normaliter o.a. een remmende werking op de hypothalamus en daarmee op de stress-as, ook wel HPA-as genoemd (Hypothalamic Pituitary Adrenal Axis). Bij langdurige stress wordt steeds meer cortisol geproduceerd, wat schadelijk is voor het functioneren van de hippocampus, waardoor diens remmend effect op de geschetste stress-as afneemt. Zo ontstaat er een neerwaartse spiraal waarbij stress leidt tot meer stress door een toenemende productie van cortisol.
Cortisol is een neurotoxische stof, die bij te grote hoeveelheden de hippocampus beschadigt!
De symptomen van een verminderde werking van de hippocampus zijn onder andere geheugenproblemen, depressie en angststoornissen. Dit is dan ook de verklaring voor de veelal aanwezige verslechtering van geheugenfunctie en concentratievermogen bij chronische stress / burn-out.

• Met name aerobe training stimuleert de productie van BDNF.
  Uit onderzoek blijkt dat hardlopen duidelijk meer BDNF doet helpen ontstaan dan krachttraining of High Intensity Training.
  Zie hiervoor ook het artikel “Which type of exercise is best for the brain“.
  Toegenomen productie van BDNF als gevolg van aerobe beweging helpt de (plastische) hippocampus dus te herstellen. Via deze weg helpt aerobe training aan het herstellen van afgenomen geheugenfuncties als het korte termijn geheugen en het concentratievermogen.
• Uit onderzoek blijkt verder dat aerobe beweging o.a. de resistentie tegen endorfine en daarmee BDNF kan verminderen. Endorfine en BDNF zijn twee neurotrofe stoffen die herstel of neurogenese van de hippocampus bewerkstelligen. Aerobe beweging kan hiermee de activiteit van de hippocampus weer verhogen, waardoor de hippocampus zijn remmende werking op de hypothalamus en stress-as kan blijven uitoefenen en zelfs weer kan laten toenemen. In het laatste geval leidt bewegen, via het remmend effect van de hippocampus op de stress-as, tot vermindering van stress omdat er minder cortisol wordt geproduceerd.

Zie ook ons artikel over de ‘effecten van stress op onze hersenen‘

Betekent dit dan dat iedereen met stressklachten en burn-outklachten vooral veel en intensief moet gaan sporten?
Beluister het gedifferentieerde antwoord van Carien Karsten op de vraag wel of niet gaan sporten bij een burn-out?