Door Pim Hoek, voorzitter NVPMT
Steeds vaker zien we berichten in de media over de waarde die bewegen heeft als onderdeel van de behandeling van mensen met psychische problematiek en/of psychiatrische stoornissen.
Tegelijkertijd zien we dat er meer aandacht voor komt binnen de zorg en dat er ook steeds meer onderzoek gedaan wordt om ook wetenschappelijk te toetsen wat deze waarde is. Maar ook hoe dit een steeds betere en vaste plek kan krijgen binnen de behandeling. De psychomotorische therapie (PMT) heeft hierin al decennia lang de nodige ervaring en expertise opgebouwd.
Toch blijkt implementatie van bewegen als onderdeel binnen de zorg nog de nodige uitdagingen te hebben en zelfs aangeduid als een ‘wicked problem’. Implementatie van sport en bewegen als onderdeel van een gezonde leefstijl is een complex maatschappelijk vraagstuk, waar meerder partijen bij betrokken zijn. Zo is het er MOOI-programma van ZonMw. MOOI staat voor missiegedreven ontwikkeling van onderzoek en innovatie sport en bewegen.
De Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische Therapie (NVPMT) is daarin één van de partijen aangezien we met zo’n 1500 therapeuten al werken in de zorg en dagelijks bewegen inzetten als onderdeel binnen de behandeling in vele onderdelen van de zorg.
Vanuit de NVPMT zien we dat steeds meer onderzoekers interventies uit het (brede) arsenaal van de psychomotorisch therapeut (PMT’er) onderzoeken op hun effectiviteit.
Recent werd er bijvoorbeeld aandacht besteed aan een onderzoek van dr. Josine Verhoeven, GZ-psycholoog en onderzoeker bij GGZ inGeest/ Amsterdam UMC naar Antidepressiva of runningtherapie op de psychische én lichamelijke gezondheid bij patienten met een depressie of angsstoornis.
In het (promotie)onderzoek van Michelle Schmitter, genaamd ‘Sporten Versterkt’ wordt gekeken naar de effectiviteit van runningtherapie aangeboden door een PMT’er in een randomised controlled trial (RCT).
Parallel aan het effecten onderzoek voert het Trimbos-instituut een kosteneffectiviteitstudie uit en samen met de Depressievereniging een implementatieonderzoek.
In dit artikel staat ook een quote van een Psychomotorisch therapeut:
“Implementatie zal in de meeste instellingen niet zo moeilijk zijn. Er zijn meestal al psychomotorische therapeuten in dienst en Runningtherapie wordt al aangeboden.” – Psychomotorisch therapeut
Het Zorginstituut Nederland schreef in 2015 al in een brief aan Edith Schippers, de toenmalige minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat vaktherapie en daarbinnen dus psychomotorische therapie, als onderdeel van de multidisciplinaire behandeling in het kader van de te verzekeren prestatie ‘geneeskundige zorg’ (Zvw) toegepast kan blijven worden. Daarbij werd specifiek toegelicht dat dit ook geldt voor runningtherapie als onderdeel van de psychomotorische therapie.
In de richtlijnendatabase van de Federatie Medisch Specialisten van 2013 wordt ook al naar verwezen naar Running-therapie bij depressie.
Sinds 2013 is er veel onderzoek gedaan naar de behandeling van depressie en de rol van runningtherapie, veelal uitgevoerd door een PMT’er. Zo zijn er reviews gedaan waarin meerdere rct’s geëvalueerd worden, die aangeven dat dit een effectieve vorm van behandeling is en waarbij naast vergelijkbare effecten van medicatie ook nog eens positieve effecten zichtbaar worden op fysiek gebied. Voorwaarde is uitvoering door een expert op bewegingsgebied in de zorg. In Nederland wordt de behandeling bij voorkeur uitgevoerd door een PMT’er. Vanuit de Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische Therapie (NVPMT) zijn we ook actief betrokken geweest bij de herziening van deze richtlijn en het aanleveren van de wetenschappelijke evidentie voor de rol van sport en bewegen en aandacht voor het lichaam als waardevolle bijdrage aan de behandeling. Deze nieuwe richtlijn zal binnenkort gepubliceerd worden, waarmee we weer een stap verder maken in de onderbouwing van de psychomotorische therapie en daarbinnen ook runningtherapie bij mensen met een depressie.
Kortom, volop beweging naar verdere onderbouwing van dat waar de PMT-onderzoeker Ruud Bosscher al in 1991 op promoveerde: ‘runningtherapie bij depressie’.
Bron: ONDERZOEK: RUNNINGTHERAPIE IN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG