Lessen uit de praktijk

Een innovatieve aanpak voor mentale en fysieke gezondheid

Op 12 februari 2025 ging Han Baeten voor Bewegen voor je Brein in gesprek met initiatiefnemers Annette Mangard en Carolien Dijkmans van huisartsenpraktijken Medi-Stad in Lelystad.

Annette Mangard is huisarts, praktijkeigenaar Medi-Stad, innovator, AME aeromedical examiner, huisartsenzorg voor vluchtelingen en ondernemer.
Carolien Dijkmans is Cognitief Gedragstherapeutisch Werker, Running Therapeut en begeleidt vanuit haar functie van POH-GGZ medewerker de runningtherapie.

Hoe is dit initiatief ontstaan?

In de huisartsenpraktijk en de gebiedsscan werd een duidelijke trend waargenomen: een afname van beweging onder patiënten en een toename van mentale klachten zoals stress, angst en depressie. Daarnaast nam obesitas toe, terwijl de sociale cohesie in de wijk achteruitging. Dit vormde de aanleiding om op zoek te gaan naar een aanpak die zowel lichamelijke als mentale gezondheid kon bevorderen. Runningtherapie werd als mogelijke oplossing gezien, mede doordat een van de initiatiefnemers al ervaring had met deze therapievorm. Vanuit een bredere leefstijlbenadering binnen de praktijk werd een jaar geleden besloten om runningtherapie als structureel aanbod te integreren.

Wat zien jullie als effecten en resultaten?

De eerste groepen leverden waardevolle inzichten op. Een belangrijke bijvangst was de groepsdynamiek: deelnemers stimuleerden en motiveerden elkaar, wat een belangrijke sociale component toevoegde. Daarnaast werd een duidelijke verbetering in mentale en fysieke gezondheid waargenomen. Mensen die aanvankelijk dachten dat ze niet konden hardlopen, bleken na een aantal sessies in staat om langere afstanden te joggen. Dit gaf een enorme boost aan hun zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen. Ook werd een verband zichtbaar tussen runningtherapie en een afname van pijnklachten en stress.

Geleerde lessen

Een van de belangrijkste lessen is dat het netwerk en de bekendheid van de therapie binnen de praktijk goed georganiseerd moeten zijn. Dit betekent dat niet alleen de huisartsen op de hoogte moeten zijn, maar ook praktijkondersteuners, verpleegkundigen en assistenten. Zij hebben vaak het eerste contact met patiënten en kunnen hen actief wijzen op de mogelijkheden. Daarnaast helpt het om promotiemateriaal, zoals folders en video’s, te ontwikkelen om de drempel te verlagen. Het sociale aspect en het feit dat runningtherapie geschikt is voor iedereen – ongeacht leeftijd, gewicht of conditie – moeten daarbij goed benadrukt worden.

Hoe regel je de financiering?

Financiering is vaak een uitdaging bij innovatieve projecten binnen de eerstelijnszorg. In dit geval werden meerdere financieringsmogelijkheden benut, zoals:

Moduletarief binnen de huisartsenzorg, waarbij een groepstarief mogelijk is.
Individuele intakeconsulten, die als regulier consult gedeclareerd kunnen worden.
Subsidies vanuit gezamenlijke eerstelijnszorg, waardoor het project kon worden opgestart en deels gefinancierd.
Regionale samenwerkingen, waardoor runningtherapie ook toegankelijk werd voor patiënten van andere praktijken. Hoewel sommige subsidies tijdelijk zijn, biedt de combinatie van deze financieringsstromen voldoende basis om de therapie structureel aan te bieden.

Wat zijn jullie tips voor andere huisartspraktijken?

Zorg voor een breed draagvlak binnen de praktijk.
Runningtherapie werkt alleen als alle medewerkers het kennen en ondersteunen.
Werk samen met lokale partners.
Apothekers, fysiotherapeuten en welzijnsorganisaties kunnen helpen om deelnemers door te verwijzen.
Gebruik eenvoudige en laagdrempelige communicatie.
Mensen denken vaak dat hardlopen te zwaar is. Het helpt om filmpjes en ervaringsverhalen te delen waarin deelnemers met verschillende achtergronden worden getoond.
Maak het meetbaar.
Door korte vragenlijsten en effectmetingen kun je aantonen wat de impact is van runningtherapie op zowel fysieke als mentale gezondheid.
Blijf innoveren en verbinden.
Denk na over uitbreiding, bijvoorbeeld door samenwerkingen met regionale zorgorganisaties of verzekeraars aan te gaan.

Runningtherapie vanuit de huisartsenpraktijk blijkt een waardevolle toevoeging aan het zorgaanbod te zijn. Door beweging in te zetten als medicijn kan niet alleen de fysieke gezondheid worden verbeterd, maar ook mentale klachten kunnen aanzienlijk afnemen. Met een gedegen aanpak en goede financiering kan dit concept in steeds meer huisartspraktijken een vaste plek krijgen.

Zie ook ons Nieuwsartikel Runningtherapie op doktersrecept