Regelmatig bewegen vermindert psychische klachten, zoals depressiviteit en angstgevoelens. Daarnaast blijkt sportdeelname een positief verband te hebben met de sociale gezondheid. Mensen die zich psychisch ongezond voelen of een depressie hebben gehad, bewegen veelal wekelijks, maar sporten minder vaak. Van de mensen die zich psychisch ongezond voelen, sport ruim een derde wekelijks. Onder mensen die een depressie hebben gehad, is dit percentage 42 procent. Dit is een stuk lager dan de wekelijkse sportdeelname van de Nederlandse bevolking (53%).
Dit blijkt uit een onderzoek dat het Mulier Instituut heeft uitgevoerd met steun van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van data uit de CBS Gezondheidsenquête (2018) en is naar recente literatuur gezocht over bewegen en sport in relatie tot de psychische gezondheid.
Andere belangrijke resultaten uit dit onderzoek zijn:
- In 2018 voelde 12 procent van de Nederlandse bevolking (12 jaar en ouder) zich psychisch ongezond in de vier weken voorafgaand aan het onderzoek en had 9 procent een depressie gehad in het afgelopen jaar.
- Een kwart van de wekelijkse sporters die zich psychisch ongezond voelen, is lid van een sportvereniging. Onder personen die een depressie hebben gehad, gaat het om een vijfde van de wekelijkse sporters. Voor de gehele bevolking is dit percentage hoger (39%).
- Belemmeringen om te sporten en bewegen door mensen met (ernstige) psychische klachten zijn vaak gerelateerd aan de aard en ernst van de psychische klachten, zoals het hebben van depressieve klachten, weinig energie en het ervaren van veel stress.
Bron: Mulier instituut – Psychische gezondheid, bewegen en sport
Hieronder de reactie van bewegingswetenschapper Yannick Mahieu, lid van ons team van professionals:
In een recent verschenen onderzoek benadrukt het Mulier Instituut (onafhankelijk onderzoekscentrum naar sport, beleid en bewegen in Nederland) de voordelen van sport en bewegen voor je psychische gezondheid.
Zo vonden zij dat wekelijks sporten, in aanvulling op recreatief bewegen (wandelen/fietsen), overwegend vaker wordt gedaan door psychisch ‘gezonde’ personen (personen die hoog scoren op factoren als ‘je goed voelen’, ‘genieten van het leven’, ‘positief denken’, ‘omgaan met tegenslagen’ en ‘tevreden met sociale relaties’ [1]) ten opzichte van psychisch ‘ongezonde’ personen (personen die laag scoren op bovenstaande factoren) en personen met een depressie.
Wekelijks georganiseerd sporten zou je ‘sociale’ gezondheid extra vergroten, wat weer voordelig is voor je psychische gezondheid. Dit komt overeen met een vergelijkbaar, maar veel grootschaliger Amerikaans onderzoek, waarbij personen die aan (team)sport deden zich net iets vaker prettig in hun vel voelden dan solo sporters of recreatieve bewegers [2].
Maar waarom doen psychisch ongezonde en depressieve personen minder vaak aan (georganiseerde) sport?
Als verklaring voor de lagere sportdeelname noemt het Mulier Instituut belemmeringen zoals:
– Aard en ernst van psychische klachten
– Weinig energie hebben
– Naast psychische klachten ook lichamelijke aandoeningen of beperkingen hebben
– Een gebrek aan zelfvertrouwen om (weer) te gaan sporten en bewegen
– Een gebrek aan steun van anderen.
Het is daarmee essentieel om de motieven, behoeften en belemmeringen van psychisch ongezonde en depressieve personen in kaart te brengen en daarop het beweeg/sportprogramma op af te stemmen. Belangrijke vraag in dit verband: wat kan deze doelgroepen helpen meer in beweging te komen en te blijven?
Bewegen en sporten kan je psychisch gezond houden, en dit vraagt om maatwerk.
Referenties:
[1]: Ooms, L., Dool, R. van den & Elling, A. (2020) Psychische gezondheid, bewegen en sport: De rol van bewegen en sport voor mensen met (ernstige) psychische klachten. Factsheet 2020/9, Utrecht: Mulier Instituut.
[2]: Chekroud, S. R., Gueorguieva, R., Zheutlin, A. B., Paulus, M., Krumholz, H. M., Krystal, J. H., & Chekroud, A. M. (2018). Association between physical exercise and mental health in 1· 2 million individuals in the USA between 2011 and 2015: a cross-sectional study. The Lancet Psychiatry, 5(9), 739-746.